دهان شویه چیست و نحوه استفاده از آن چگونه است؟

استفاده از دهانشویه جزئی از برنامه روزانه رعایت بهداشت دهان و دندان است که سلامت دندان ها و لثه ها را ارتقاء می دهد. چنین دهانشویه هایی دهان را پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن تمیزتر می کند و از آنجایی که مایع است نقاطی را پاکسازی می کند که خمیردندان به آن نقاط دسترسی ندارد.

با این حال دهانشویه به هیچ وجه جایگزین مسواک زدن محسوب نمی شود. بنابراین اگر فکر می کنید غرغره کردن دهانشویه میانبری است که شما را از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن معاف می کند و دندان ها و لثه ها را سالم نگه می دارد، بهتر است تجدید نظر کنید!

راهنمای خرید و استفاده از دهانشویه

دهانشویه با اهداف متعددی مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله رفع بوی بد دهان، مبارزه با پوسیدگی و یا جلوگیری از تجمع پلاک و مواد چسبنده ای که حاوی جرم و میکروب بوده و می تواند به بیماری های دهان منجر شود. کاربردهای اصلی و مزایای جانبی دهانشویه، مکمل رعایت بهداشت دهان است و احساس تازگی و سلامتی به دهان می بخشد.

اگر چه ممکن است دهانشویه دهان را تمیز کرده و طعم تازگی به آن ببخشد، اما برخی از آنها می تواند مضر باشد، زیرا بوی بد و طعم نامطبوع دهان را پنهان می کند، در حالی که این علائم، از نشانه های بیماری های پریودنتال است که موجب التهاب و تخریب ساختارهای حمایتی دندان و پوسیدگی آن می شود. برای پیشگیری از بروز مشکلات دندانی، بهتر است به متخصص مراجعه نمایید تا متناسب با مشکلتان، بهترین دهانشویه را به شما معرفی نماید.

دهان شویه چیست؟

دهانشویه (mouthwash) مایعی است که می توان دهان را با آن قبل یا بعد از مسواک زدن شستشو داد. دهان شویه معمولاً برای خوش طعم یا خنک کردن دهان مصرف می شود. البته دهانشویه فواید بیشتری دارد که از آن جمله می توان به خارج کردن ذرات غذای باقیمانده بین دندان ها پس از مسواک زدن، پاک کردن پلاک از روی دندان ها و جلوگیری از ابتلا به بیماری های لثه اشاره کرد.

دهانشویه ها همچنین برای کاهش درد و ناراحتی دهان، ایجاد رطوبت کافی برای بافت های دهان و همچنین از بین بردن بوی بد دهان مورد استفاده قرارمی گیرند.

عکس دهانشویه برند لیسترین

محتویات و ویژگی های دهانشویه خوب

شایان ذکر است که سودمندی بعضی مواد اولیه اشاره شده در فهرست زیر جای سوال دارد و این که آیا تهیه دهانشویه ای حاوی این مواد با توجه به وضعیت دندان ها و لثه های شما مناسب است یا خیر، به نظر تخصصی دندانپزشک و نیازهای خاص شما بستگی دارد.

• الکل (انتخاب شخصی): تمام کارشناسان در مضر بودن الکل در دهانشویه هم نظرند، چون الکل دهان را خشک و زخم و التهاب را تشدید می کند و هیچ فایده ضدعفونی کنندگی ندارد.
• فلوراید (انتخاب شخصی): همان طور که اشاره شد فلوراید ماده بحث برانگیز دیگری است که از یک سو به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند و از سوی دیگر استفاده درازمدت از آن ممکن است عوارض خطرناکی را برای کل بدن به دنبال داشته باشد.
• فنول (انتخاب شخصی): فنول ماده اصلی موجود در دهان شویه های ضدعفونی کننده ای مانند لیسترین است. شکی نیست که فنول باکتری های پلاک را از بین می برد، اما از این نظر به اندازه کلرهگزیدین مفید نیست.
• روغن درخت چای (انتخاب شخصی): روغن درخت چای دهان را مرطوب می کند. به علاوه سودمندی آن در درمان خونریزی لثه و زخم های دهان به اثبات رسیده است.
• کلرهگزیدین: کلرهگزیدین ماده ای ضدپلاک و ضدقارچ است که وجود آن در دهانشویه برای درمان و یا پیشگیری از بیماری های داخل دهان، مانند هالیتوز یا بدبویی دهان ضروری است.
• پراکسید هیدروژن: این ماده به دلیل اثر اکسیدکنندگی پرطرفدارترین سفید کننده دندان به شمار می آید که میکروب ها را واقعاً از بین می برد و همچنین به دلیل واکنش کف کنندگی ذرات پنهان شده را از دندان ها دور می کند.
• کلرید سدیم: کلرید سدیم همان نمک طعام است که برای کشتن باکتری ها، کاهش التهاب، التیام زخم ها و تخلیه چرک از دهان پس از انجام جراحی های دهان یا ابتلا به عفونت عالی است.

آموزش طرز استفاده از دهانشویه برای شستشوی دهان

انواع دهانشویه

دهانشویه ضدعفونی کننده : دهانشویه ضدعفونی کننده احتمالاً پرکاربردترین دهان شویه است که معمولاً حاوی الکل و کلرهگزیدین گلوکنات است که ماده ای شیمیایی می باشد. این نوع دهانشویه رشد باکتری ها را متوقف می کند و عفونت را از بین می برد و از رشد باکتری ها در دهان به خصوص در سطح پشت زبان جلوگیری می کند.

لازم به ذکر است که استفاده از این نوع دهان شو بیشتر برای افرادی که دارای عفونت لثه و دهان هستند مناسب می باشد. البته موثر واقع شدن این نوع محلول به این دلیل است که از علت بوی بد دهان و جرم یا پلاک بر روی دندان پیشگیری می کند.

دهانشویه فلوراید : دهانشویه فلوراید حاوی سدیم فلوراید است که دندان ها را قوی می کند و از آن ها در برابر پوسیدگی محافظت می کند. مراقب باشید که از دهان شویه فلوراید دار در مقدار زیاد استفاده نکنید، چون ممکن است برای سلامت عمومی بدن مضر باشد.

البته در استفاده از این نوع مایع شستشو دهنده دهان بهتر است به دو گزینه توجه شود، محلولی که حاوی 0.05 درصد سدیم فلوراید می باشد باید هر روز به طور منظم دهان را با آن شستشو داد، اما با محلولی که قوی تر است و دارای 0.2 درصد سدیم فلوراید هست به صورت یک بار شستشو در هفته انجام بگیرد، مطمئنا سبب کند شدن پوسیدگی در دندان خواهد شد.

دهانشویه زیبایی : دهانشویه زیبایی یا به نظر ما “دهانشویه بی فایده” هیچ اثری بر سلامت دندان، دهان و لثه ندارد و صرفاً برای خوشبو کردن دهان قبل از قرار ملاقات یا مصاحبه شغلی کاربرد دارد.

دهانشویه طبیعی : دهانشویه طبیعی در مدت ده سال گذشته به عنوان جایگزین دهانشویه های الکلی به محبوبیت قابل توجهی دست یافته است. شیوه تاثیرگذاری این نوع دهان شویه غالباً مانند معادل هایی است که برای درمان عفونت یا زخم به کار برده می شود.

در واقع این شوینده دهان و دندان بدون فلوراید بوده و مانند دهان شوهای سنتی عمل می کند، منظور از شوینده سنتی همان دهان شوی آب و نمک است که در بهبودی سریع دهان و دندان نقش مهمی داشت.

بررسی انواع مختلف دهانشویه

چند وقت یک بار دهانشویه استفاده کنم؟

دفعات استفاده از دهانشویه بستگی به شرایط دارد. در هر صورت دهانشویه جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیست. استفاده از دهانشویه برای حفظ بهداشت دهان ضرورتی ندارد. بیشتر شرکتهای سازنده محصولات دهانشویه توصیه می کنند روزی یک یا دو بار پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باید استفاده کنید.

روش استفاده از دهانشویه

• دستور مصرف روی دهانشویه، در مورد مقدار استفاده و مدت زمان نگه داشتن در دهان را دقیقاً رعایت کنید.
• دهانشویه را عموماً باید یک مدت مشخص پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن غرغره کنید.
• سعی کنید دهان خود را بسته نگه دارید و دهان شو را در دهان بچرخانید.
• معمولاً ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه زمان برای نگه داشتن دهان شویه در دهان کافی است، پس از پایان این زمان بقیه دهان شویه را از دهان خارج کنید.
• از دندانپزشک معالج خود بخواهید تا بهترین دهانشویه را به شما معرفی کند.
• دهانشویه را ننوشید!
• استفاده از دهانشویه برای کودکان کوچکتر از 7 سال مناسب نیست، چون ممکن است آن را قورت بدهند.
• بهتر است بعد شستشوی دهان حداقل 30 دقیقه از نوشیدن، خوردن و سیگار کشیدن خودداری کنید تا فلوراید شسته نشده و موثر واقع شود.

آموزش تصویری طرز استفاده از دهانشویه

مزایای و کاربرد اصلی دهانشویه

• کنترل بهتر جرم و پلاک: مواد ضدعفونی کننده آنتی باکتریال موجود در بسیاری از دهانشویه های “درمانی” باکتری های عامل ایجاد جرم و پلاک دندان را از بین می برد و به پیشگیری از بیماری های لثه و پریودنتال ناشی از تشکیل شدن جرم کمک می کند.
• جلوگیری و کنترل هالیتوز یا بوی بد دهان: تعداد افرادی که از بوی بد دهان خود ناراحت هستند، مشخص نیست؛ به علاوه تذکر دادن این موضوع به اطرافیان دچار این مشکل ممکن است باعث رنجش و شرمساری ایشان شود. به همین دلیل استفاده از دهان شویه برای رفع بوی بد دهان برای آسودگی خاطر خود و نزدیکان مان مفید است.
• کمک به درمان التهاب و بیماری لثه: پس از ابتلا به بیماری های لثه فقط دندانپزشک می تواند آن را درمان کند. با این حال التهاب ناشی از عفونت را می توان با استفاده از دهان شویه مناسب حاوی تمام یا چند مورد از مواد اولیه ای چون کلرهگزیدین، متیل پارابن، پراکسید هیدروژن، بنزالکونیوم کلرید، تری کلوزان و هگزتیدین بهتر درمان کرد. تمام ترکیبات اشاره شده با هدف کشتن باکتری های بدی تهیه می شوند که به طور مداوم در دهان تولید می شوند.
• تقویت دندان ها: تاثیر فلوراید بر تقویت دندان ها اثبات شده است. اما باید بدانید که مصرف درازمدت فلوراید ممکن است اثرهای جانبی نامطلوبی به دنبال داشته باشد. اگر چه فلوراید غالباً مفیدترین ماده دهانشویه برای قوی تر کردن دندان ها معرفی می شود، اما در واقع این مواد مقابله کننده با باکتری ها هستند که از دندان ها محافظت و آنها را تقویت می کنند.
• از بین بردن باکتری های دهان و دندان : دهانشویه های درمانی، پلاک ها و باکتری ها دهان را از بین برده و همچنین از بروز مشکلاتی چون التهاب لثه ها جلوگیری می کنند.
• از بین بردن باقیمانده غذا از لابلای دندان ها : دهانشویه در اصل به عنوان محلولی تمیزکننده یا ضدعفونی کننده برای مناطقی است که با مسواک به آن ها دسترسی نداریم. دهانشویه ها آخرین باقیمانده های غذا را که با مسواک و کشیدن نخ دندان از دهان خارج نشده اند را پاکسازی می کنند.
• سفید کردن دندان ها : دهانشویه های حاوی مقادیر بالای پراکسید هیدروژن و گاهی بی کربنات سدیم مینای دندان را سفید می کند. فراورده های سفید کننده لکه های بزرگتر ایجاد شده در ناحیه های عاج نمایان دندان را که مینای آن ساییده شده است از بین نمی برد.
• خشکی دهان : برخی از داروها، باعث خشکی شدید دهان خواهند شد. دهانشویه های اختصاصی برای این مشکل، مواد غذایی به جا مانده در بین دندان ها را از بین برده و با داشتن ترکیبات روان کننده، حس رطوبت را در دهان ایجاد می کنند

عکس ریختن دهانشویه داخل لیوان برای قرقره کردن

استفاده از شوینده دهان برای کودک

اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ شده، بهتر است دهان شویی مناسب انتخاب کنید که فاقد مواد قندی یا الکل باشد. استفاده منظم از این نوع محلول ضد عفونی کننده، موثر ترین راه جهت کمک به حفظ دندان های کودکان است. قبل از مصرف هر محصول بهتر است با دندانپزشک کودکان خود در این زمینه مشورت نمایید.

پیشنهاد مطالعه » مسواک زبان چیست و چه فوایدی دارد؟

عوارض احتمالی استفاده از دهانشویه

هر چند استفاده از دهان شویه دندان ها و لثه ها را سالم تر می کند، اما بهتر است از عوارض احتمالی آن نیز آگاه باشید:

• دهانشویه های حاوی کلرهگزیدین در صورت استفاده دراز مدت باعث تغییر رنگ دندانها و مخاطها شده و دهان را بدمزه می کنند.
• مصرف بلندمدت دهانشویه های حاوی الکل دهان را خشک می کند و باکتری های خوب را از بین می برد. به علاوه این دسته از دهانشویه ها به مرور زمان لثه را تحریک می کنند.
• به خاطر داشته باشید که دهانشویه جایگزینی برای مسواک زدن و نخ دندان محسوب نمی شود و تنها زمانی اثر مطلوب را به جا می گذارد را که پس از تمیز کردن فیزیکی به کار برده شود.

خرید بهترین و پرفروش ترین مدلهای دهانشویه از دیجی کالا