در عکاسی همه چیز از نور شروع می شود، در واقع نور اساس و پایه هنر عکاسی و فیلم برداری است و بدون آن ثبت هیچ تصویری ممکن نخواهد بود. بنابراین می توان گفت که اهمیت کیفیت نور در عکاسی از هر چیز دیگری بالاتر است.
سافت باکس یکی از مهمترین و محبوب ترین تجهیزات نورپردازی، خصوصا در عکاسی استودیویی است. اصلی ترین وظیفه یک سافت باکس بهینه سازی منابع نور، نرم کردن و جهت دادن به نور برای عکاسی پرتره یا سایر سبک های عکاسی است.
راهنمای خرید انواع سافت باکس عکاسی
جهت آشنایی بیشتر شما با سافت باکس، انواع آن و نکات مهم هنگام خرید بهترین سافت باکس، در این مقاله از طوطی کالا به این موضوع پرداخته ایم، پس با ما تا انتها همراه باشید.
نور سخت و نور نرم چیست؟
به طور کلی دو نوع نور وجود دارد که هر کدام کاربردهای مختلفی در عکاسی دارند، نور سخت (Hard Light) و نور نرم (Soft Light).
نور سخت سایه هایی بسیار خشن با گردینت فوق العاده کم تولید می کند، در واقع در عکس هایی که با نور سخت ثبت شده اند کنتراست بسیار وحشتناکی وجود دارد. البته این همیشه هم بد نیست، برای مثال برای زمانی که بخواهید بافت یک جسم را نشان دهید نیاز به نور سخت خواهید داشت. نور سخت معمولا از منابع نور کوچکتر نسبت به سوژه تولید می شود و به همین دلیل سایه ها کاملا واضح و دقیق هستند. نور خورشید در اواسط ظهر هم از همین جنس هستند.
فرق بین نور نرم و نور سخت
در مقابل آن نور نرم وجود دارد که سایه هایی نرم با گردینت زیاد تولید می کند. معمولا این سبک نور به خاطر کیفیت بیشتر طرفداران بیشتری هم دارد، همچنین کنتراست آن کمتر بوده و از منابع بزرگتر نسبت به سوژه تولید می شود. نور خورشید نیز در اوایل یا اواخر روز از همین نوع هستند و برای عکاسی پرتره ایده آل به نظر می رسند.
هر یک از این دو نوع نور کاربرد مشخصی دارند و در سبکی خاص مورد استفاده قرار می گیرند. سافت باکس یکی از تجهیزاتی است که به منظور نرم کردن نور به کار گرفته می شود.
سافت باکس چیست؟
سافت باکس (Soft به معنای نرم در زبان انگلیسی) یکی از کاربردی ترین تجهیزات مخصوص نوردهی در عکاسی و فیلم برداری است که می تواند یک نور سخت را به نوری نرم، یکدست و جذاب تبدیل کند.
در سافت باکس از پارچه سفید یا نقره ای برای قسمت داخلی و مشکی برای قسمت بیرونی آن استفاده شده است که اطراف یک جعبه دارای فریم را می پوشانند. قسمت جلویی آن، یک پنل انتشار یا پراکندگی دارد که دیفیوزر نامیده می شود.
سافت باکس در واقع یک پارچه شفاف است که به نورهای استودیویی یا هولدر های لامپ متصل می شود و از خود نوری ندارد. سافت باکس در عکاسی به ما این امکان را می دهد که تصاویری استاندارد با نور نرم و ایده آل داشته باشیم، در فیلم برداری نیز به همین شکل بسیار کاربردی است.
این وسیله کاربردی در شکل های مستطیل، هشت ضلعی، مربع و حتی نواری هم موجود است. سافت باکس در واقع یک پارچه شفاف است که به نورهای استودیویی یا هولدر های لامپ متصل می شود و از خود نوری ندارد.
کاربرد سافت باکس و نحوه استفاده از آن
عوامل تعیین کننده میزان نرمی و سختی نور در هنگام استفاده از سافت باکس چیست؟
-
یکی از عواملی که تعیین کننده میزان نرمی و سختی نور است، ابعاد منبع نور نسبت به سوژه می باشد، پس هر چه ابعاد سافت باکس بزرگتر باشد نوری که به سوژه می تابد نرم تر و پراکنده تر و سایه ها نیز در پی آن نرم تر و جذاب تر خواهند بود.
-
دومین عامل تعیین کننده فاصله منبع نور تا سوژه است، پس هر چه فاصله سافت باکس تا سوژه بیشتر باشد، نور نرم تری خواهیم داشت.
سافت باکس چگونه کار می کند؟
داخل سافت باکس یک لایه فویل بازتابنده سفید یا نقره ای قرار دارد که نور را تقویت می کند و آن را با قدرت بیشتری پخش می کند. جلوی سافت باکس نیز یک پنل دیفیوزر قرار گرفته است که نور را پخش می کند و باعث می شود نور نرم تر شود و سایه های خیلی نرم تری ایجاد کند.
بیرون سافت باکس نیز مشکی است و از نفوذ نور به بیرون و بازتاب آن روی تجهیزات استودیو جلوگیری می کند. سافت باکس می تواند مانند نورهای سخت عکس های داینامیک تری ایجاد کنند.
عکس گرفتن با سافت باکس عکاسی
کاربرد سافت باکس چیست؟
به طور کلی نمی توان گفت که سافت باکس تنها مخصوص سبک خاصی از عکاسی یا فیلم برداری است و موارد استفاده متعددی دارد. می توانید به روش های مختلفی از سافت باکس استفاده کنید: فضاهای داخلی، فضاهای بیرونی، پرتره، ویدیو و ... . همچنین خیلی از عکاس ها برای عکاسی هنگام غروب آفتاب از سافت باکس استفاده می کنند. استفاده از سافت باکس تاثیر نور طبیعی را افزایش می دهد و باعث می شوند تصاویری که می گیرید، خیلی طبیعی تر به نظر برسند.
همچنین استفاده از سافت باکس برای عکاسی های مبتدی توصیه می شود، چرا که کنترل و تنظیم آن نسبت به منابع نور دیگر کمی راحت تر است و می توانید نتیجه بهتری را هم داشته باشید.
از سافت باکس برای عکس های استودیویی، عکس های فشن، عکاسی از محصول و حتی عکاسی از غذا استفاده می شود.
انواع سافت باکس های مورد استفاده در عکاسی
سافت باکس ها انواع مختلفی دارند که با توجه به نوری که در محیط عکاسی به آن نیاز دارید می توانید مدل آن را انتخاب کنید. در ادامه انواع سافت باکس ها را به شما معرفی می کنیم:
سافت باکس مربعی (Square Softbox)
یک سافت باکس مربعی نور ملایمی تولید می کند و برای عکاسی از نمای نزدیک مانند عکاسی پرتره استفاده می شود. شکل مربع در سافت باکس به این معنی است که سایه های افقی و عمودی ایجاد شده، به یک اندازه خواهند بود.
عکس سافت باکس مربع شکل
سافت باکس مستطیلی (Rectangular Softbox)
همانطور که از شکل مستطیل پیداست، یک ضلع کوچکتر و ضلع دیگر بزرگتر است و این یعنی انتشار نور تا حدی باریکتر می شود. این نوع از سافت باکس، در بین عکاسان مد بسیار محبوب است زیرا اجازه می دهد تا یک عکس از نصف چهره یا بدن را بدون ریختن نور زیاد به روی پس زمینه بگیرند.
عکس سافت باکس مستطیل شکل
سافت باکس نواری یا باریک (Strip Softbox)
این نوع از سافت باکس یک انتخاب محبوب برای نورپردازی پس زمینه است که نور باریکی ایجاد می کند. سافت باکس باریک یا استریپ باکس، از یک طرف باریک و از طرف دیگر بسیار پهن است و اغلب برای عکس های فول بادی استفاده می شود زیرا از یک طرف کل بدن را می پوشاند در حالی که از طرف دیگر وضوح و کنتراست زیادی ارائه می دهد.
استفاده از سافت باکس نواری برای نور پس زمینه
سافت باکس پارابولیک (Parabolic)
این مدل از سافت باکس ها ترکیب سافت باکس و چتر عکاسی هستند که می توانید در جلوی آن یک پوشش زنبوری قرار دهید تا نور خیلی نرم و ملایمی ایجاد کند. اگر بدون این پوشش از آن استفاده کنید، نور تند و تیزی را به شما می دهد. از سافت باکس سهمی شکل یا پارابولیک در انواع عکاسی های محصولات، پرتره، تبلیغات و … استفاده می شود.
عکس سافت باکس پارابولیک
سافت باکس هشت ضلعی (اکتاباکس) (Octabox)
بسیاری از افراد فکر می کنند که بین سافت باکس و اکتاباکس تفاوت وجود دارد، در حالی که اکتاباکس به سافت باکس هشت ضلعی می گویند و در عکاسی برای ایجاد یک انعکاس نور گرد در چشم ها بسیار مناسب است. به طور کلی این سافت باکس مانند مدل مربعی شکل است و تنها تفاوت آن در شکل دهانه سافت باکس است که در این نوع سافت باکس به شکل هشت ضلعی است.
عکس سافت باکس اکتاباکس
معایب و ایراد سافت باکس
هیچ منبع نوری در عکاسی و فیلمبرداری نیست که بدون عیب باشد و بتواند در هر موقعیتی بهترین نور را به شما دهد. در واقع شما به انواع مختلفی از منابع نوری نیاز خواهید داشت.
سافت باکس هم عیب هایی دارد که مهم ترین های آنها موارد زیر است:
-
نمی توانید نور سافت باکس را در ابعاد کوچک محدود کنید. سافت باکس ها امکاناتی مثل barn door ندارند تا با باز و بسته کردن نور را جهت دهی کنید.
-
نداشتن دیمر در سافت باکس های لامپی کار تنظیم نور را کمی سخت می کند.
-
ابعاد بزرگ سافت باکس ها فضای زیادی می گیرد.
در کل حتی با وجود این عیب و ایرادها، داشتن سافت باکس در هر استودیو ضروری است و باید از سایر منابع نوری برای نیازهای خاص استفاده کرد.
کاربردهای مختلف سافت باکس در عکاسی حرفه ای
راهنمای خرید سافت باکس
با توجه به تنوعی که در انواع سافت باکس وجود دارد، انتخاب کردن یک سافت باکس مناسب سخت است. برای خرید سافت باکس، معیارهای زیر را در نظر بگیرید.
اندازه سافت باکس
سافت باکس ها در ابعاد و اندازه های مختلفی تولید می شوند اما می توان آنها را به طور کلی به اندازه های کوچک، متوسط یا بزرگ طبقه بندی کرد. تفاوت در ابعاد انواع سافت باکس و فاصله آنها از سوژه، در ایجاد افکت های مختلف نور، تأثیر دارند. اما در حالت کلی، هرچقدر منبع نور کوچک تر باشد، نور متمرکزتر و شدیدتری دارید و هرچقدر این منبع نور وسیع تر و بزرگ تر شود، نور آن ملایم تر و گسترده تر می شود.
سافت باکس های بزرگ تر برای عکاسی پرتره یا عکاسی در یک محیط بزرگ مناسب اند چون نور ملایم تری را با انتقال تدریجی بین نور و سایه ایجاد می کنند و معمولاً باعث می شوند که لکه های پوستی، کمتر نمایان شوند. سافت باکس های بزرگ تر برای عکاسی از تمام بدن و همچنین عکاسی از گروه های بزرگ مناسب اند چون نور را در محدوده وسیع تری پخش می کنند.
تصویر اندازه های مختلف سافت باکس
رایج ترین اندازهٔ سافت باکس ها ۹۰ سانتی متر است که برای پرتره های یک تا دونفره مناسب است. بزرگ ترین اندازه آنها معمولاً ۱۷۰ سانتی متر است. سافت باکس های کوچک تر، برای عکاسی از محصول و عکاسی ماکرو نور مناسبی دارند.
البته بهترین گزینه این است که چندین سافت باکس با ابعاد مختلف داشته باشید تا در موقع نیاز بتوانید از آن استفاده کنید. ولی اگر محدودیت بودجه دارید، با یک سافت باکس و تغییر فاصله آن از سوژه می توانید افکت های مختلفی ایجاد کنید.
شکل سافت باکس
همان طور که قبلا اشاره شد این وسیله در شکل های مختلف وجود دارد و هر کدام می تواند بر روی کیفیت عکس تأثیر بگذارد. نور به صورت ملایم از تمام قسمت های سافت باکس خارج می شود، اگر سوژه هم اندازه سافت باکس باشد انواع مدل های مربعی و پند ضلعی می تواند نور های حاشیه ای متفاوتی داشته باشند.
مدل های مربعی دارای نور کاملی هستند اما مدل چند ضلعی دارای نور غیر متمرکز در حاشیه ها می باشند. انتخاب انواع آن بستگی به نوع کاربرد و هدف شما دارد. مدل های مربعی معمولا برای کار در داخل سالن استفاده می شود و برای عکاسی در خارج از سالن مدل های چند ضلعی مناسب تر هستند.
اشکال مختلف سافت باکس (مربع، مستطیل، چند ضلعی، نواری)
تنظیمات و راه اندازی سافت باکس
یکی دیگر از ویژگی های انواع سافت باکس که موقع خرید باید به آن توجه کنید، تنظیمات و شیوه راه اندازی آن است. اگر یک جا مستقر نیستید و قرار است از سافت باکس در محیط های مختلف استفاده کنید و آن را همراه خودتان ببرید، باید مدلی بخرید که به راحتی قابل نصب و راه اندازی باشد.
بعضی مدل های سافت باکس قابلیت جمع شدن دارند و هر بار برای استفاده باید دوباره آنها را سر هم یا به اصطلاح اسمبل کنید. هرچقدر زمان این فرایند کوتاه تر باشد، کار شما برای عکاسی راحت تر می شود.
پخش و پراکندگی نور سافت باکس
میزان پراکندگی و توزیع نور در سافت باکس ها به ابعاد آنها و بعد به پارچه ای که برای پوشش جلوی آن استفاده می کنند بستگی دارد. هرچقدر کیفیت این پوشش بیشتر باشد، نوری ملایم تر و نرم تر ایجاد می شود و هرچقدر نور ملایم تری ایجاد کنید، این نور به نور طبیعی که از پنجره های شمالی به داخل یک فضای بسته می تابد، شبیه تر می شود.
مقایسه رینگ لایت با سافت باکس
سافت باکس ها اغلب با انواع منابع نوری مانند رینگ لایت ها مقایسه می شوند. تفاوت رینگ لایت با سافت باکس در کیفیت نوری است که تولید می کنند. سافت باکس ها، همانطور که اشاره کردیم، نور نرم و بزرگی را ایجاد می کنند که هنوز می تواند سایه هایی با انتقال یکنواخت به برجسته ها ایجاد کند.
فرق بین رینگ لایت و سافت باکس
از طرف دیگر، یک رینگ لایت، واقعاً نور یکنواختی ایجاد می کند که نسبت نور در دو طرف سوژه شما برابر است.
یکی از مزایای رینگ لایت این است که می تواند نورگیرهای سرد و دایره ای شکل ایجاد کند که در چشم سوژه شما منعکس می شود. اگر به دنبال سبک نورپردازی پویاتر هستید که هنوز سایه و کمی کنتراست ایجاد کند، ممکن است بخواهید به استفاده از سافت باکس متمایل شوید. اگر می خواهید یک روشنایی کاملاً یکنواخت داشته باشید، رینگ لایت بهترین گزینه است.
جهت کسب اطلاعات کامل درباره رینگ لایت و کاربردهای آن می توانید مقاله مرتبط یعنی (رینگ لایت چیست؟) را مطالعه فرمائید.
جمع بندی
سافت باکس ها یکی از مهمترین تجهیزات نورپردازی هستند که داشتن آنها را به هر عکاس یا فیلم برداری توصیه می کنم. آنها در ابعاد و اشکال مختلفی، از چهار ضلعی و مستطیلی گرفته تا هشت ضلعی و رو دوربینی تولید می شوند و کاربردهای متفاوتی دارند.